Κείμενο για τα δίδακτρα που αναμένονται στα μεταπτυχιακά προγράμματα του Α.Π.Θ.

«Όταν το κράτος καταρρέει, εμείς οφείλουμε να ψάξουμε να βρούμε εναλλακτικούς πόρους για να υποστηρίξουμε τα μεταπτυχιακά» (Μυλόπουλος, 2013)

ή αλλιώς

ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΤΑ ΣΠΑΣΜΕΝΑ?

Για άλλη μια φορά, σίγουρα, όχι αυτός που τα έσπασε…

Τις τελευταίες μέρες έχει απασχολήσει την επικαιρότητα η πρόθεση του πρυτανικού συμβουλίου του ΑΠΘ να επιβάλλει υποχρεωτικά δίδακτρα στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ).  Όπως δηλώθηκε σε μέσα ενημέρωσης τα δίδακτρα θα κυμαίνονται από 100 έως 400€ ανά εξάμηνο, ενώ θα εξαιρούνται οι άποροι και οι αριστούχοι.  Σε μια απέλπιδα προσπάθεια ωραιοποίησης της κατάστασης ο “αξιότιμος” κ. Μυλόπουλος υποστηρίζει ότι δεν τίθεται ζήτημα διδάκτρων, αλλά πρόκειται για «συμμετοχή των φοιτητών στα έξοδα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων».  Σημειώνεται ότι η απόφαση της συγκλήτου του ΑΠΘ θα έχει εισηγητικό χαρακτήρα προς το υπουργείο παιδείας, το οποίο και καλείται να πάρει την τελική απόφαση.

Από νομικής πλευράς, στο νόμο Διαμαντοπούλου (νόμος 4009) αναφέρεται ότι η επιβολή διδάκτρων ή μη στα ΠΜΣ είναι στην ευχέρεια της εκάστοτε κοσμητείας της σχολής και του συμβουλίου διοίκησης του ΑΕΙ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη λειτουργούν με δίδακτρα αρκετά μεταπτυχιακά στη χώρα της “δωρεάν παιδείας”, καθώς το ΣτΕ απέρριψε σχετική προσφυγή, κρίνοντας ότι δεν παραβιάζoνται οι διατάξεις του συντάγματος με την επιβολή διδάκτρων στα μεταπτυχιακά προγράμματα.  Σύμφωνα με το ΣτΕ, η μεταπτυχιακή ειδίκευση δεν υπάγεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και κατ’ επέκταση ούτε σε καθεστώς δωρεάν παιδείας.  Αυτό, σε συνάρτηση με το νόμο Διαμαντοπούλου, που αντί για ενιαία 4ετή ή 5ετή φοίτηση ορίζει τη διάρθρωση των σπουδών σε δύο κύκλους (bachelor και μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης), σημαίνει την επιβολή διδάκτρων από το 3ο ή 4ο έτος σπουδών (2^ος κύκλος).

Η απόφαση αυτή δεν πάρθηκε τυχαία αυτήν την περίοδο.  Είναι φανερή η τάση προς την πλήρη ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, την εντατικοποίηση των σπουδών και την όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ των φοιτητών.  Με την επιβολή διδάκτρων στους μεταπτυχιακούς φοιτητές ανοίγει ο δρόμος για τη σταδιακή θέσπιση διδάκτρων και σε προπτυχιακό επίπεδο, κάτι που έρχεται και ως επακόλουθο της γενικότερης πολιτικής που επιβάλλει περικοπές σε κάθε μέχρι τώρα κοινωνική παροχή και ιδιωτικοποιήσεις σε όλους τους δημόσιους και κρατικούς οργανισμούς.  Μια ακόμα πτυχή αυτής της απόφασης αποτελεί και η περαιτέρω εντατικοποίηση των σπουδών, που θέλει τους φοιτητές ανταγωνιστικούς μεταξύ τους για το ποιος ή ποια θα πάρει καλύτερο βαθμό, ώστε να επιλέξουν αυτόν ή αυτήν στο μεταπτυχιακό ως αριστούχο (δηλαδή χωρίς δίδακτρα), άρα και -όπως θέλουν να πιστεύουν- για μια καλύτερη θέση στην αγορά εργασίας.

Εκτός του ότι σιγά – σιγά βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας να εξαφανίζεται κάθε ίχνος “δωρεάν παιδείας” που έχει απομείνει (βλέπε τεράστιες περικοπές στον προϋπολογισμό ΑΕΙ και ΤΕΙ, περιορισμός συγγραμμάτων και υπουργικές προτάσεις για μη δωρεάν διάθεσή τους, 5ευρω εισόδου στο Ποσείδι, 10ευρω εγγραφής στο πανεπιστημιακό γυμναστήριο που «αυτόματα» καταργεί και την προσκόμιση βεβαίωσης από ιατρό, έκδοση πάσο μέσω Vodafone) ανοίγει ο δρόμος προς τις ιδιωτικές εταιρίες να εκμεταλλεύονται και να χειραγωγούν την επιστημονική κατάρτιση των φοιτητών για δικά τους συμφέροντα.  Συμφέροντα που σε καμία περίπτωση δε συνάδουν με τις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά ταυτίζονται με την κερδοφορία των επιχειρήσεων, ντόπιων και πολυεθνικών. 

Και για να το κάνουμε πιο απλό: από τη στιγμή που ένα πανεπιστήμιο υποχρηματοδοτείται, σε σημείο που να μην υπάρχουν ούτε τα στοιχειώδη (το κείμενο αυτό γράφτηκε συνοδεία της ανυπόφορης μπόχας των τουαλετών που έχουν μήνες να καθαριστούν) και ο/η φοιτητής/τρια καλείται να πληρώσει για το μεταπτυχιακό, η χρηματοδότηση των ΠΜΣ από μια ιδιωτική εταιρία φαντάζει μονόδρομος. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. (Όχι, η εταιρία δεν θα έρθει για να σου βρει αμέσως δουλειά με του που θα τελειώσεις. Θα έρθει για να βρει τσάμπα μια οργανωμένη υποδομή, ώστε να κάνει έρευνες για το πώς θα πουλάει καλύτερα τα προϊόντα της. Και εσένα, που θα χαίρεσαι που θα σε πάρει ως πρακτηκάριο ή μεταπτυχιακό, θα σε διώξει όταν θα μεγαλώσει ο επόμενος από σένα. Και αν πιστεύεις πως «ο καλός δε χάνεται», ρίξε πρώτα μια ματιά γύρω σου και μετά μίλα).

Με βάση όλα τα παραπάνω, θεωρούμε πως είναι επιτακτικής σημασίας να προσπαθήσουμε να μην περάσει αυτή η διάταξη για τα μεταπτυχιακά.  Για τη σημερινή μας επιβίωσή ως φοιτητές σε αυτό το πανεπιστήμιο, για τη συνολικότερη επιβίωσή μας ως άνθρωποι σε αυτή την κοινωνία.

 Ραντεβού στην επόμενη σύγκλητο (όποτε αυτή οριστεί), ώστε να παρέμβουμε για να μην ψηφιστεί ποτέ κάτι τέτοιο.